شعری از فریدون مشیری درباره خیام

فریدون مشیری درباره‌ی خیام چنین سروده است: 

  حکیم نیشابور

چون صبح نیشابور ، دلی روشن داشت   همواره پیام‌آور بیداری بود   وارستهء دل به زندگانی بسته   آن لحظه شناس دم غنیمت دان را   بیدارتر از روان بیدار جهان  چشم از همه شو گشاده در کار جهان   هر چند به اسرار جهان راه نبرد   دانست چگونه خوب می باید زیست   بسیار اگر زمی ، سخن گفت و ستود   دنبال نجات لحظه ها می گردید  گرگوش کنی ، هر سخنش فریاد است   گر در نگری ان چه در اندیشه اوست

بر جان ، زپرند علم ، پیراهن داشت   تاریکی خواب جهل را دشمن داشت   جز مرگ زدام هر چه باور رسته   نیروی یقین به زندگی پیوسته   با نور خرد رفت به دیدار جهان   یک ذره نبرد ره به اسرار جهان   دانست چگونه راه بایست سپرد   دانست چگونه خوب می باید مرد   می در معنا ، نمادی از شادی بود   جان را به نشاط ، رهبری می فرمود   خلق که فریاد به گوشش باد است   پیکار بزرگ داد با بیداد است

اشعار خیام به انگلیسی

عمر خیام معروف ترین چهره ایرانی در مغرب زمین است، ترجمه ای که فیتز جرالد در 1859 از اشعار خیام منتشر کرد او را به چنان شهرتی رساند که معمولاخیام را در کنار هومر، شکسپیر، دانته و ویرژیل، یکی از 5 شاعر بزرگ تاریخ می دانند.

 ادوارد فیتز جرالد، شعر خیام را دقیقاً لفظ به لفظ به انگلیسی برنگردانده، از 89 رباعی فیتز جرالد، فقط 48 تایشان معادل دقیق در شعرهای خیام دارند، بقیه شعرها حال و هوایی شبیه به

 آثار خیام است. فیتز جرالد شعرهایش را در قالب رباعی سروده  و آنها را به ترتیب حال و هوای اشعار- از رباعی های در وصف صبحگاهان و نغمه خوانی بلبل تا تصاویر شب و مرگ- کنار هم چیده.
 ترجمه فیتز جرالد (یا درست ترش اشعار خیام- فیتز جرالد) حالاجزو متون کلاسیک ادبیات انگلیسی است و بسیاری از مصراع های آن تبدیل به امثال رایج شده، بعد از شکسپیر، دیکنز و والت ویتمن، خیام صاحب بیشترین تعداد ضرب المثل به زبان انگلیسی است.

در اینجا تعدادی از رباعیات خیام با ترجمه ادوارد فیتز جرالد به انگلیسی آورده شده:

The Rubaiyat

By Omar Khayyam

Written 1120 A.C.E.

I
Wake! For the Sun, who scatter'd into flight
The Stars before him from the Field of Night,
Drives Night along with them from Heav'n, and strikes
The Sultan's Turret with a Shaft of Light.


II
Before the phantom of False morning died,
Methought a Voice within the Tavern cried,
"When all the Temple is prepared within,
Why nods the drowsy Worshipper outside?"


III
And, as the Cock crew, those who stood before
The Tavern shouted--"Open then the Door!
You know how little while we have to stay,
And, once departed, may return no more."


IV
Now the New Year reviving old Desires,
The thoughtful Soul to Solitude retires,
Where the White Hand Of Moses on the Bough
Puts out, and Jesus from the Ground suspires.

تمامی رباعیات خیام به زبان انگلیسی را از اینجا ببینید.

نیکی و بدی که در نهاد بشر است

بسیاری از ما وقتی مشکلی در زندگی برایمان پیش می آید مدام از روزگار و خدا و هستی شکایت می کنیم و مشکلاتمان را به گردن هر چیزی که در دسترسمان باشد از خدا گرفته تا کار تا والدین و یا همسر و بچه می اندازیم و هیچوقت فکر نمی کنیم که ممکن است سرآغاز تمام مشکلات از خود ما باشد. 

ما هر کاری که بکنیم به سوی خودمان بر میگردد درست مثل قانون عمل و عکس العمل که نیوتون آن را بیان کرده . 

خود ما سرچشمه تمام خوبیها خوشی ها و ضعف ها و ناراحتی هایی هستیم که در زندگی برای مان پیش می آید. 

ما با رفتارمان و حتی فکر کردنمان دنیای اطراف خودمان را می سازیم و خودمان هستیم که خودمان را یک شخص بدبخت یا خوشبخت می کنیم. 

و وقتی ما به این واقعیت برسیم سعی می کنیم در زندگی طوری رفتار کنیم که برگشت عملمان باعث خوشبختی ماباشد.  

نیکی و بدی که در نهاد بشر است

شادی و غمی که در قضا و قدر است  

با چرخ مکن حواله کاندر ره عقل

چرخ از تو هزار بار بی چاره تر است  

 ماییم که اصل شادی و کان غمیم 

  سرمایه دادیم و نهاد ستمیم    

 پستیم و بلندیم و کمالیم و کمیم 

 آیینه زنگ خورده و جام جمیم